Angst voor afwijzing? Zo kom je er vanaf!

'Alstublieft mevrouw, de Telegraaf. Die krijgt u vandaag gratis van mij mee.' Hoorde ik mijzelf zeggen. In de zomer van 2014 begon ik met een nieuwe bijbaan in de sales. Nadat ik in een kledingwinkel, als turnjuf en in de horeca had gewerkt besloot ik dat het tijd was voor een nieuwe uitdaging. Leren verkopen.

Toen wist ik al dat dit een skill was waar je de rest van je leven profijt van hebt. Of je nu een ondernemer bent of in loondienst: je moet jezelf altijd verkopen. Bij een eerste date, als je gaat solliciteren, als je wil dat iemand anders iets voor je doet of als je wil dat mensen door jou geholpen willen worden. Maar om bij die 'ja' te komen moet je ook een heleboel keer 'nee' kunnen incasseren. En omdat mensen daar moeite mee hebben, geven ze vroegtijdig op. Of beginnen ze er niet aan.

Er is niets zo vervelend als je afgewezen voelen. Een afwijzing geeft een vervelend gevoel en tast je gevoel van zelfvertrouwen aan. Je denkt dat je iets niet goed genoeg hebt gedaan dus niet goed genoeg bent. Of dat we er niet bijhoren. Als mens zijn we sociale wezens dus hebben we een sterke wens om erbij te horen. Doe je dat niet, dan ging je vroeger letterlijk dood. Het was cruciaal dat je afwijzing ten alle tijden wist te vermijden.

Vandaag de dag is dat niet meer zo. Een afwijzing overleef je wel maar ons brein is nog steeds hetzelfde geprogrammeerd als vroeger. Omgaan met afwijzing vinden veel mensen dan ook erg lastig. Wil je topprestaties leveren? Dan moet je leren omgaan met afwijzing. Om te kunnen winnen in het leven, moet je bereid zijn om te verliezen. Wie niet waagt, wie niet wint.

Ik zelf ken het gevoel maar al te goed, en blijf mezelf erin trainen om met afwijzing om te gaan. Vroeger was ik enorm streng voor mezelf als ik een fout had gemaakt. Zo heb vroeger ik uren piekerend doorgebracht, terwijl ik scenes afspeelde in mijn hoofd, me afvragend 'waar het mis ging' en 'waarom ik dat had gezegd'. Ook toen ik een jaar moest blijven zitten op de middelbare school voelde ik vreselijk. Oké, ik was bijna een jaar lang niet naar school geweest omdat ik ziek was. In die tijd had ik me op mijn eigen proces gefocust en bijna geen toetsen gemaakt.

Als ik net wat harder mijn best had gedaan, was het misschien wel gelukt. Maar dat blijven zitten, wat zegt dat over mij? Nu ik meer dan 10 jaar verder veel afwijzingen heb meegemaakt (en ik heb het overleefd) zie ik dat die afwijzingen niet het einde van de wereld zijn. En dat het je helpt om je mindset te veranderen.

12 keer NEE

'Ik hing mijn eerste afwijzingsbrief aan de muur in de keuken omdat ik hierdoor iets gemeen had met mijn eigen favoriete schrijvers'. Halverwege jaren negentig werd het eerste Harry Potter-manuscript door meerdere uitgeverijen afgekeurd. In totaal kreeg J.K. Rowling 12 afwijzingen van verschillende uitgeverijen in de UK voordat ze haar eerste JA kreeg. De rest is geschiedenis.

Er zijn meer dan 400 miljoen Harry Potter boeken verkocht en er zijn acht films over gemaakt.

'Ik zou pas opgeven nadat elke uitgever mijn manuscript had afgekeurd en ik ben er vaak bang voor geweest dat dit zou gebeuren' schrijft ze. En toch gaf ze niet op.

1009 keer NEE

Colonel Sanders was 65 toen hij zijn eerste AOW overmaking kreeg, een bedrag van slechts $99 in die tijd. Voor zijn pensioen had hij niet gespaard en had weinig bezittingen. Hij nam daarom het besluit dat hij moest veranderen. Maar hoe? Hij was in veel dingen niet goed maar 1 ding kon hij wel: kip maken. Hij had een uniek recept dat zijn vrienden heerlijk vonden. Met dat idee kwam hij in actie. Hij verliet zijn huis in Kentucky en reisde stad en land af om zijn idee te verkopen.

Omdat je in het leven al genoeg risico's loopt, wilde hij zijn idee zo laagdrempelig mogelijk verkopen. Zo vertelde hij restaurant eigenaren dat hij een kiprecept had dat mensen heerlijk vonden en hij wilde ze het gratis geven. Van iedere verkochte kip wilde hij een klein deel van de omzet. Hij kreeg keer op keer een afwijzing. De stemmen in zijn hoofd hadden veel redenen kunnen bedenken waarom hij geen succes zou boeken. Hij was al op leeftijd, hij was niet de meest intelligentie man, hij had weinig geld, maar gaf niet op. In totaal kreeg hij 1009 keer NEE te horen.

Zo leerde hij omgaan met afwijzing en dat zorgde ervoor dat hij succesvol werd. De 1010e keer kreeg hij zijn eerste JA. Met dat succes wist Kolonel Harland Sanders het eetpatroon van de wereld te veranderen met zijn Kentucky Fried Chicken.

100 dagen NEE

Jia Jiang herinnert zijn eerste ervaring met afwijzing maar al te goed. Hij was 6 jaar oud en zijn lerares had voor de hele klas cadeautjes gekocht. Om de beurt konden kinderen elkaar een compliment geven en daarbij een cadeau. Zo wilde ze de groep leren omgaan met ontvangen. Ze zaten met 40 kinderen in de klas. Uiteindelijk waren er nog 3 kinderen over die geen compliment hadden gehad. Ook wist de klas niks positiefs over hen te zeggen. Jia was aan het huilen en de lerares was in paniek: dit was niet de bedoeling van de opdracht.

Op latere leeftijd wilde hij gaan ondernemen maar merkte dat hij aanliep tegen de angst voor afwijzing. Hij wist dat hij moest leren omgaan met afwijzing om succesvol te worden. Zo kwam hij op Rejection Therapy van Jason Comely. Het idee is dat je 30 dagen op zoek gaat naar afwijzing. Jia deed er nog een schepje bovenop: hij zocht naar 100 afwijzingen.

Op dag 1 probeerde hij van een vreemdeling 100 dollar te lenen. Hij had al zijn moed verzameld en stelde de vraag aan iemand in de lobby op werk. Het bijzondere was dat hij geen NEE kreeg maar de vraag: 'Waarom?' Echter was Jia zo bang voor afwijzing dat hij wegliep. Hoe je iets doet is hoe je alles doet. Hij realiseerde zich dat hij altijd wegrende om afwijzing te voorkomen. Later realiseerde dat hij helemaal niet afgewezen was maar de kans kreeg om zich uit te leggen door de waarom-vraag te beantwoorden.

Op dag 2 vroeg hij om een refill voor een hamburger. Opnieuw kreeg hij de waarom-vraag. Dit keer rende hij niet weg. Hij legde uit dat hij de hamburger super lekker vond en dat als hij een refill kreeg, hij een nog grotere fan was. Hoewel hij geen JA kreeg, was hij niet weggerend. Ook voelde hij niet de angst voor afwijzing die hij de dag ervoor wel voelde.

Op dag 3 vroeg hij om donuts die eruit zagen als de Olympische Ringen. Tegen zijn verwachtingen in werd hij serieus genomen. Een kwartier later kwam de verkoopmedewerker terug met een doos waarin zijn donuts zaten. Hij geloofde zijn ogen niet.

Na 100 dagen ontdekte hij dat hij niet zozeer de afwijzing, maar de angst voor afwijzing zijn grootste blokkade was. En dat hij wegrende om die angst niet onder ogen te hoeven zien. Hij ondernam geen actie waardoor hij geen resultaat boekte. Door deze challenge wist hij dit om te zetten en een goedlopende business te bouwen waarin hij anderen deze principes leert.

Ruilspel

Afgelopen jaar heb ik een groep ondernemers begeleid op het gebied van strategie en mindset. Hierbij behandel ik ze als topsporter dus ze hebben niet alleen gepraat over mindset, maar ook gelezen, geschreven, nagedacht maar het belangrijkste: ze zijn in actie gekomen. Veel ondernemers vinden het spannend om consumenten of bedrijven te benaderen uit angst voor afwijzing, dus doen ze dit überhaupt niet. Dat bracht me op een idee.

Een van de dingen die ze hebben gedaan is het ruilspel. Alle deelnemers begonnen met een paperclip. Hiermee gingen ze naar het centrum van een grote stad. Bij winkels moesten ze in 2 uur proberen om de paperclip te ruilen tegen iets beters. Zo leerden ze onder andere om mensen dingen te vragen, om te gaan met afwijzing maar ook om hun eigen grenzen aan te geven. Zelf NEE te zeggen als het geen goede ruil was. In het begin vond iedereen het een stomme opdracht. Het is oncomfortabel maar toch deden ze het en met succes. Binnen 2 uur verzamelden ze onder anderen een tas t.w.v. €150,- een apple toetsenbord, een hele verzameling supplementen, een toilet tas en een Wii Balance Board. Alles bij elkaar schat ik de waarde op zo'n €500,-. Doordat ze deze oefening hadden gedaan, lukt het ze nu om afwijzing niet uit de weg te gaan. En als het gebeurt, hiermee om te gaan.

Omgaan met afwijzing

Je succes wordt niet bepaald door omstandigheden zoals je leeftijd, euro's op de bank of geluk. Wat nodig is, is een idee en actie, gevolgd door een goede planning en uitvoer. Elke succesvolle persoon heeft een lange lijst van mislukkingen en afwijzingen. Ook ik.

Zou jij op deuren blijven kloppen als je al meer dan 1000 afwijzingen kregen? Ik denk dat de meeste mensen dit niet zouden doen. Zou jij een vreemdeling vragen om 100 dollar? Opnieuw denk ik dat de meeste mensen dit niet zouden doen. Dat is ook de reden dat er zo weinig succesverhalen als van Kolonel Sanders te vertellen zijn. De meeste mensen voeren hun plannen niet uit dus maken überhaupt geen kans. Niet voor niets is mij slogan: wie zijn plan uitvoert, wint.

Ga afwijzing dus niet uit de weg, maar omarm het. Zet je targets niet alleen op basis van resultaat maar focus op de weg er naartoe. Daag jezelf uit om afwijzingen te verzamelen in plaats van alleen succes. Verliezen is een onderdeel van de winst.

Wil je stoppen met uitstellen en met een topsportmentaliteit in actie komen?

Bestel dan het boek.