In mijn gesprekken met de mensen met wie ik werk, merk ik vaak dat ze vastzitten in een patroon van "veilig spelen." Begrijpelijk: ons brein is geprogrammeerd om risico’s te vermijden. Maar ironisch genoeg is het vermijden van risico’s juist vaak het grootste risico.
Net zoals bedrijven in de zakenwereld falen door zich vast te klampen aan verouderde strategieën, raken mensen stilstand wanneer ze niet durven loslaten of nieuwe uitdagingen aangaan. In mijn topsportcarrière heb ik geleerd dat risico’s nemen noodzakelijk is om vooruit te komen. Dat geldt niet alleen voor liften van zware gewichten, maar ook voor het aangaan van mentale en emotionele uitdagingen.
Nu, als psycholoog, spreker en mental coach, zie ik hoe vaak mensen en bedrijven zich gevangen voelen in de angst om risico’s te nemen. Ze blijven veilig in hun comfortzone, bang voor mislukking. Maar wat ik in de sport én in mijn werk zie, is dat die angst je alleen maar verzwakt. Juist door jezelf bloot te stellen aan risico’s kun je sterker worden – fysiek, mentaal, en zakelijk.
Neem de voorbeelden uit de retailwereld, waar bedrijven zoals V&D en Blokker ten onder gingen omdat ze zich vastklampten aan oude modellen. Ditzelfde patroon zie ik bij individuen: vastklampen aan wat comfortabel is, zorgt ervoor dat je stagneert terwijl de wereld om je heen verandert.
De Valkuil van Kleine Stappen
Laten we eerlijk zijn: het voelt comfortabel om elk jaar kleine verbeteringen door te voeren. Ik ben groot voorstander van het zetten van kleine stappen op het persoonlijke vlak. Maar als je omgeving razendsnel verandert, is incrementaliteit - elk jaar een beetje verbeteren, maar nooit echt veranderen - gewoon niet genoeg. Kijk naar bedrijven als Airbnb, Netflix en Uber. Zij veranderden niet alleen hun industrieën, ze bedachten ze opnieuw.
Waarom Risico’s Je Redden
De grootste fout die je vandaag kunt maken, is denken dat alles blijft zoals het is. Risico’s nemen is niet langer optioneel; het is noodzakelijk. Bedrijven die dat begrijpen en bereid zijn om te experimenteren, hebben een enorme voorsprong in een wereld waarin verandering de enige constante is.
Ik weet hoe eng het kan zijn om risico’s te nemen. Als ik voor een nieuwe recordpoging stond, vroeg ik mezelf soms af: “Wat als ik faal?” Maar in plaats van die vraag me te laten verlammen, gebruikte ik hem als brandstof. Want falen, zo leerde ik, is geen eindstation. Het is een stap in het proces.
Het draait niet om roekeloosheid. Het draait om slim risico’s nemen, leren van je fouten en het bouwen van een cultuur waarin lef wordt beloond. Want als je niet verandert, laat de wereld je achter.
Van Falen naar Leren
Een van de grootste obstakels die ik zie bij mijn cliënten – zowel individuen als bedrijven – is de angst voor falen. Maar laten we eerlijk zijn: falen hoort erbij. Wat mij hielp in mijn carrière als powerlifter, was een omgeving waarin falen niet werd afgestraft, maar werd gezien als een kans om te leren.
Dat is ook waarom ik fan ben van de aanpak van Microsoft-CEO Satya Nadella. Hij transformeerde de cultuur van zijn bedrijf door mensen te belonen voor hun lef, zelfs als het misging. Diezelfde mentaliteit zie je terug in sportteams die succesvol risico’s nemen. Neem het voorbeeld van de Engelse cricketploeg: door een cultuur van vertrouwen te creëren, gingen ze van bijna nooit winnen naar dominantie op het veld.
Echte vs. Ingebeelde Risico’s
Niet elk risico is het waard om te nemen. Dat leerde ik al snel in de gym: soms is het verstandiger om de lift over te slaan en te focussen op je techniek. Maar wat me ook opviel, is dat de meeste risico’s waar we bang voor zijn, helemaal niet zo groot zijn als ze lijken.
Ik zie dat veel bij de mensen die ik coach. Ze stellen zichzelf vaak de verkeerde vragen: “Wat als ik het niet kan? Wat als ik faal?” Maar wat als je het wél kunt? Wat als falen juist de sleutel is tot je volgende succes?
Net zoals je in de topsport onderscheid moet maken tussen wat je fysiek aankunt en wat je denkt niet aan te kunnen, moeten bedrijven dat ook doen. Vraag jezelf af: is dit echt een risico, of een angst in mijn hoofd?
Hoe Je Slim Risico’s Neemt
Toen ik mijn eerste Nederlandse record brak, was dat geen sprong in het diepe. Het was het resultaat van strategisch risico nemen. Ik wist precies waar ik aan toe was, omdat ik het proces in kleinere stappen had opgedeeld. Datzelfde principe werkt in het bedrijfsleven.
Doug Sundheim noemt dit “shrink the change”: maak grote doelen kleiner en beter beheersbaar. In plaats van alles in één keer te veranderen, breek je het op in stappen die je durft te zetten. Het doel blijft groot, maar de weg ernaartoe voelt minder intimiderend.
Waarom Risico’s Je Redden
Of je nu aan een halterstang staat of een bedrijf leidt, één ding blijft hetzelfde: stilstand is achteruitgang. Als ex-topsporter heb ik geleerd dat risico’s nemen geen garantie is voor succes, maar het niet nemen van risico’s wél een garantie is voor stagnatie.
Wat mij altijd heeft geholpen, is het zien van risico’s als een kans om sterker te worden – mentaal, fysiek en zakelijk. Dat is de mindset die ik ook probeer over te brengen op de mensen die ik coach. Want uiteindelijk zijn risico’s niet het gevaar. Het echte gevaar is blijven waar je bent.
Comments