Allard is al sinds 2004 scheidsrechter op het hoogste niveau in Nederland en Europa. Daarnaast is hij veel bezig met het geven van lezingen en presentaties, met name gerelateerd aan onderwijs. Hij staat bekend om zijn rustige en duidelijke communicatie op het veld en zijn vermogen om kalm te blijven in lastige situaties. Wat maakt dat hij zo rustig kan blijven? En waar moet je qua mindset goed om denken als je in een hectische situatie terechtkomt? In dit interview ga ik hier samen met hem dieper op in.
Welke overeenkomsten zie jij tussen de topsport in het voetbal en het onderwijs?
Vanuit de rol die ikzelf bekleed zie ik dat het belangrijk is om karakters te kunnen lezen. Je moet snel kunnen begrijpen wat er in de koppies van de jongens speelt. Wat is hun doel deze middag? Plus alle ingrediënten eromheen. Al deze emoties spelen mee en hebben invloed op het gedrag van de speler. Het continu lezen, begrijpen en reageren op emoties die continu en heel snel evolueren, dat vind ik de leukste kant van het vak.
Je moet deëscalerend optreden of zelfs positief manipuleren. Je moet soms spelers uit hun emoties proberen te halen om te kunnen begrijpen en luisteren wat er aan de hand is en om de emotie weer een beetje naar beneden te kunnen krijgen en
de rust terug te kunnen pakken.
Hoe heb je dat geleerd?
Ervaring, steeds meer begrijpen en keihard op je bek gaan. Kijk heel eerlijk naar jezelf, praat er ook met anderen over, zeker ook met collega’s die het eerder hebben meegemaakt. Wat is er gebeurd? Doorgrond oorzaak en gevolg.
Soms zie je veel overeenkomsten in het gedrag tussen spelers op het veld en kinderen in het primair onderwijs. Ze zien iets, er wordt niet gereageerd door de arbitrage zoals zij denken/hopen dat er gereageerd wordt en dan gaan ze op andere manieren proberen het spel te beïnvloeden. Bij een WK op het veld heb je ook nog te maken met grote cultuurverschillen, wat het tot een interessant psychologisch spel maakt.
Zie je ook spelers die hun emoties juist opkroppen? En wordt er ook aandacht besteed bij spelers aan het stukje omgaan met emoties?
Zeker, bijvoorbeeld Japanners. Die zijn erg bescheiden en bijna beleefd.
Als ik trainer of onderdeel van de staff van een elftal was, zou ik daar veel aandacht aan besteden. Je kunt er veel winst uit halen. De valkuil is met name dat je zo in je eigen emoties zit dat je vergeet of het de overhand krijgt op wat je moet doen. Als speler kun je daar zelf ook last van krijgen, je eigen irritatie staat de focus op wat je moet doen in de weg.
Ik zie wel dat er trainers of aanvoerders zijn die op rustmomenten met persoonlijke aandacht even kort met spelers praten om ze uit hun emoties te halen.
Veel luisteraars lopen er tegenaan dat ze in stressvolle situaties gaan vechten, vluchten of bevriezen. Hoe zou je voor jezelf kunnen trainen om daar uit te stappen?
Als de spanning oploopt zijn er drie soorten manieren wat je bij jezelf kunt trainen om je spanningscontrole weer op te pakken: spierspanning, ademhaling en gedachtes. Wat doe je als eerste als de spanning ontstaat? Ik ga zelf eerst naar mijn ademhaling, als die onder controle is ga ik naar de spierspanning: hoe voelt alles? En dan pas naar het ordenen van de gedachtes. Je kunt niet meteen naar je gedachtes. Als je je hiervan bewust bent en dit jezelf aanleert, kan het automatisme worden en je enorm helpen in stressvolle situaties.
Hoe was het toen de sport werd beoefend zonder publiek?
Heel bijzonder en niet leuk. Je krijgt bevestiging dat publiek je in een bepaalde energie brengt, wat leuk is, maar het brengt je ook in een bepaalde focus en scherpte. Ook bij mij. Het doet wat met je. Toen er helemaal zonder publiek gespeeld werd, hoorde je ook opeens opmerkingen van spelers die normaal in het geluid verdwijnen. Het was een verademing toen het publiek weer in het stadion mocht en je de emotie kon voelen bij mensen aan de kant. Die brengen een energie, dat is eigenlijk gewoon brandstof.
Hoe kan een speler zijn boosheid op een goede manier inzetten?
Die vraag moet ik me af en toe ook stellen als ik spelers zie reageren op een beslissing van mij waar ze het totaal niet mee eens zijn. Soms zeg ik ook wel eens: ‘ik zie in je ogen dat ik mis zit’. Dan voelt de speler zich enorm begrepen. Dat helpt mij in mijn management en het helpt de speler om het af te ronden. Dat bedoel ik met positief manipuleren. Ik speel geen rolletje, het is wat ik zie bij de ander. Je maakt ook wel eens een verkeerde inschatting, dat moet je ook eerlijk toegeven. Door continu te begrijpen wat er in koppies omgaat, geef je hen het gevoel dat ze écht gehoord worden. En het helpt jou in je manier van leidinggeven.
Zou je iets meer willen vertellen over het programma wat je aan het opzetten bent voor het onderwijs?
De presentaties en workshops die ik geef gaan met name over communicatie en leiderschap als leerkracht. Veel is te vergelijken met situaties die wij op het veld hebben. Ik zoek vanuit een verfrissende sport-invalshoek de vergelijking en probeer oplossingen aan te reiken. Het geeft veel voldoening als dat aanslaat.
Waarom heb je gekozen voor deze niche?
Zelf heb ik voor groep acht gestaan. Je bent als leerkracht aangesteld voor een groep, je hebt een machtspositie van waaruit je een soort autoriteit moet worden die duidelijkheid en een stukje voorspelbaarheid schaft: kinderen moeten weten wat er van hen verwacht wordt. Vervolgens wil je een stapje verder naar gerespecteerd gezag: je wordt niet alleen geaccepteerd om de afspraken die je maakt, maar om wie je bent als persoon.
Ik stel wel eens de vraag: stel je zit bij jezelf in de klas, je hebt jezelf als leerkracht, waar zou je je dan aan ergeren en wat zou je plezierig vinden? Als je voor jezelf helder hebt wie je als leerkracht in de kern wil zijn, kun je bij het nemen van beslissingen terugvallen op je kernwaarden in plaats van te beslissen vanuit angst.
Ben je benieuwd hoe Allard leert van reflectie? Hoe je kunt groeien door eerlijk te zijn en open te staan voor deze reflectie en bewustwording?
Luister dan het hele interview hieronder.