"The temptation to take the easy road is always there. It is as easy as staying in bed in the morning and sleeping in. But discipline is paramount to ultimate success and victory for any leader and any team."
- Jocko Willink
Gedoemd om te mislukken
Volgens de Griekse mythologie maakte de god van het vuur, genaamd Hephaestus, in zijn werkplaats de eerste vrouw: Pandora. Het was eerst een metalen beeld, maar het was zo mooi dat de oppergod Zeus besloot het tot leven te brengen.
Toen gaven alle goden haar op hun beurt een geschenk: schoonheid, kracht, slimheid, handigheid, overredingskracht. Hera, de vrouw van Zeus gaf haar de nieuwsgierigheid die haar geen moment met rust zou laten.
Zeus gaf Pandora als geschenk aan Epimetheus die met haar trouwde. Als huwelijksgeschenk kregen zij een prachtige doos, versierd met goud en edelstenen.
Deze doos zat op slot, maar Zeus had de sleutel erbij gegeven en tegen Pandora gezegd dat als ze gelukkig willen leven, ze de doos nooit moest openen.
Op een bepaald moment won de nieuwsgierigheid en kon Pandora de verleiding niet meer weerstaan. Ze opende de doos en alle tegenslagen en onheil kwamen uit de doos: ziektes, verbittering, pijn en alle mogelijke kwaad.
Ook in de bijbel is er een zelfde soort verhaal waarbij Eva de verleiding niet kon weerstaan om een hapje van de verboden vrucht te nemen. Vervolgens werden ze verbannen uit het paradijs.
In deze verhalen staat verleiding centraal. In dit artikel ga ik je meer uitleggen over het concept van verleiding, hoe je deze kan weerstaan en waarom dat zo belangrijk is.
Wat is verleiding?
Wat is verleiding? Dit is in de basis het verlangen om iets te doen. Verleiding zorgt ervoor dat je ergens toe wordt aangetrokken. Als er een hittegolf is, kan het enorm verleidelijk zijn om een koele duik in het water te nemen. Als je honger of dorst hebt, is het verleidelijk om te eten of drinken om je behoeften te vervullen.
In onze maatschappij heeft verleiding over het algemeen onterecht een slechte naam gekregen. Ook in de Griekse Mythen en in de bijbelverhalen komt dit ook naar voren: de verleiding kan niet worden weerstaan en daar betalen de personen een hoge prijs voor. Toegeven aan verleiding wordt gezien als een zwakte.
Wat belangrijk is om rekening mee te houden is de aan-of afwezigheid van een doel.
Verleiding is pas een obstakel op het moment dat hetgeen wat je wil doen conflict is met de regels van je geloof, de wetten en normen van de maatschappij maar nog belangrijker: aan je eigen langetermijndoelen.
Conflict
Mensen vinden het lastig om hun gedrag in lijn te hebben met hun lange termijn doelen in plaats van te kiezen voor een korte termijn beloning - met andere woorden: we hebben moeite met zelfcontrole of zelfdiscipline.
Als je honger of dorst hebt, is het verleidelijk om te eten of drinken om je behoeften te vervullen. Het is geen probleem om hieraan toe te geven tenzij het in conflict is met bepaalde doelen.
Stel je voor dat je onderweg bent naar huis na een lange werkdag. Je gaat thuis eten en de reis duurt ongeveer een uur. Je merkt op bij jezelf dat je trek hebt, zin hebt in iets lekkers, iets zoets. Het zal verleidelijk zijn om onderweg te stoppen en iets te kopen. Laten we zeggen dat je de gedachte hebt om bij een benzinestation een chocoladereep te kopen om op te eten. Alleen... je bent op dieet om een paar kilo kwijt te raken. Je hebt je voorgenomen om niet meer tussendoor te snacken. Dan ontstaat er een innerlijk conflict.
Bij conflict zal je er ofwel niet in slagen om de verleiding te weerstaan of gaat het je wel lukken. Er zijn dus 2 scenario's.
#Scenario 1: Stel dat je er niet in slaagt om de verleiding te weerstaan.
Je verlangen is bevredigd. Op korte termijn ben je dan verzadigd. Het geeft een goed gevoel. Maar zodra je de laatste hap op hebt, of misschien al eerder besef jij je dat je ontrouw bent geweest aan je eigen doelen. Je voelt je schuldig of erger nog: je schaamt je.
Als jij je schuldig voelt, dan besef jij je dat je iets hebt gedaan wat je niet zou moeten doen. Schaamte gaat nog een stapje verder: je koppelt je gedrag aan je identiteit. Niet alleen je gedrag was niet oké maar je denkt dat ook jij niet oké bent. Gedachten gaan door je heen als: ik ben een sukkel. Ik ben niet goed genoeg. Ik kan dit niet en de volgende keer gaat dit vast weer mislukken.
Dit zorgt voor mentale pijn. Het liefst willen we comfortabel zijn en zullen er alles aan doen om discomfort te vermijden. Dan kunnen we de volgende keer ons gedrag aanpassen maar dat doen we niet zo snel. Eerder zullen we ervoor kiezen om onze gedachtes aan te passen. We gaan het goed praten voor onszelf. "Een keertje kan toch wel..?"
#Scenario 2: Stel dat je er wel in slaagt om de verleiding te weerstaan.
Dan heb je op de korte termijn een ongemakkelijk gevoel. Je verlangen is niet bevredigd. Je voelt je misschien gefrustreerd en denkt de hele reis aan eten. Maar op de lange termijn heb je meer kans om je doel te bereiken en voel jij je trots over hoe je met deze situatie bent omgegaan.
Welke verleidingen zijn er?
Op zich lijkt dit voorbeeld nog onschuldig maar als we naar het grotere plaatje kijken, dan liegen de cijfers er niet om.
Meer dan de helft van de mensen in Nederland heeft overgewicht. Meer dan de helft heeft minimaal 1 chronische ziekte. Toegeven aan de verleidingen die in conflict zijn met lange termijn doelen zoals gezond oud worden, heeft een prijs.
40% van de sterfgevallen in westerse samenlevingen wordt veroorzaakt door de langetermijngevolgen van het handelen naar verlangens zoals tabak, sex, alcohol, drugs en ongezond eten.
Wilhelm Hofmann en zijn collega’s hebben onderzoek gedaan naar verschillende bronnen van verleiding die we op dagelijkse basis ervaren, de sterkte en in hoeverre deze in conflict zijn met de lange termijn doelen.
In de tabel kun je zien wat er uit het onderzoek is gekomen. Elke bron van verleiding wordt weergegeven door een cirkel. Hoe hoger de cirkel staat, hoe groter het conflict is met je doelen als je toegeeft aan de verleiding. Hoe meer de cirkel naar rechts staat, hoe krachtiger de prikkel is.
Hoe groter de cirkel, hoe vaker er een prikkel is van verleiding. Dit kan zowel een externe prikkel zijn zoals een pingeltje op je telefoon als een interne prikkel zoals de gedachte om een bericht nog te beantwoorden.
In elke cirkel is er zowel een lichte als donkere kleur in de vorm van een taartpunt. Hoe groter de taartpunt, hoe vaker er wordt toegegeven aan de verleiding. Je kunt zien dat bepaalde bronnen van verleiding moeilijker worden weerstaan zoals mediagebruik en werk. Op het oog lijkt het onschuldig: even een mailtje checken of 1 aflevering kijken. Alleen blijft het daar vaak niet bij en kan het zorgen voor slechte gewoontes of zelfs verslavingen.
* Absolute frequentie waarin de verleiding bewust wordt ervaren op wekelijkse basis
We krijgen de hele dag door prikkels binnen. In dit onderzoek werd gekeken naar de prikkels die we bewust ervaren. Daarnaast zijn er ook prikkels waar we niet bewust van zijn. We staan mentaal te vaak ‘aan’. Vandaag verwerken onze hersenen per dag gemiddeld 5 keer zoveel prikkels ten opzichte van een paar honderd jaar geleden. Ons brein is hier niet voldoende voor geëvolueerd. Geen wonder dat we massaal uitgeblust zijn. De burn-out cijfers stijgen en de gemiddelde leeftijd waarop we er een krijgen daalt.
Wat verder belangrijk is om te benoemen is dat dit onderzoek komt uit 2012. Als we dit onderzoek vandaag de dag zouden repliceren, weet ik zeker dat de cirkel van Mediagebruik vele malen groter is en dat door alle nieuwe ontwikkelingen het meer in conflict is met onze lange termijn doelen.
Jij vs de verleiding
Wil je presteren op de toppen van je kunnen? Een balans krijgen tussen werk en rust? Goed voor je lijf en mind zorgen, dan zal je een manier moeten vinden om de verleiding te weerstaan. Of beter gezegd: dat je om leert gaan met alle verleidingen die er zijn in onze huidige maatschappij.
Depletie effect
Er wordt onterecht gedacht dat zelfdiscipline, controle of wilskracht de magische pil is.
‘Als je maar meer discipline hebt, dan kun je de verleiding wel weerstaan.’
Op de korte termijn klopt dit maar op de lange termijn is dit kansloos. Dit wordt ook wel het depletie effect genoemd. Je kan het vergelijken met een pot met knikkers. Elke keer dat je de verleiding weerstaat, gaat er een knikker uit de pot. Als je maar genoeg verleidingen hebt gehad op een dag is de pot leeg.
Bij het verhaal van Pandora is dit ook gebeurd: het lukte haar om de doos dicht te houden op basis van discipline. Maar toen deze opraakte, overwon haar nieuwsgierigheid en gaf ze toe aan de verleiding. Ze koos voor korte termijn plezier en (onbewust) voor lange termijn pijn.
Dit zie je ook terug in tv-programma's zoals Temptation Island. Het wordt de ultieme verleidingstest genoemd. Vier koppels gaan veertien dagen lang, gescheiden van elkaar, doorbrengen in het gezelschap van een aantal verleiders en verleidsters op een tropisch eiland. Elke avond is er feest, er zijn dates en bij het kampvuur krijgen de partners beelden van elkaar te zien. Ik kan je vertellen: die beelden zijn niet gemaakt om je een goed gevoel te geven. Negatieve gevoelens van jaloezie, verdriet en boosheid worden opgewerkt.
De centrale vraag is of hun relatie sterk genoeg is en ze de verleidingen kunnen weerstaan. Als we kijken naar de wetenschap is dit volslagen onzin. Het is een tikkende tijdbom. Een kwestie van tijd voordat de discipline op is en de verleiding overwint. Na 14 dagen zien we dat meer dan 50% van de partners een misstap maken. En al hebben ze geen intiem contact met hun partner, dan nog zijn ze niet trouw aan de afspraken. Zo drinken ze meer, blijven ze later op, vertellen ze intieme details over de relatie - ze gaan stappen verder dan ze zich hadden voorgenomen. Het is niet de vraag of maar de vraag wanneer de verleiding toeslaat.
#Successtrategie 1: Eliminatie
De eerste stap is om zo veel mogelijk verleidingen uit je leven te verbannen zodat jij je wilskracht hier niet aan verspilt. Radicaal? Misschien wel en waarschijnlijk komen er belemmerende overtuigingen naar boven zoals dat het zonde is om dingen weg te doen. Maar korte termijn ongemak zorgt in dit geval voor lange termijn resultaat.
Wil je gezonder eten? Gooi of geef dan de producten die je niet meer wil eten weg en haal het niet in huis. Vul je kastjes en koelkast met producten die je wel wil eten om het gewenste gedrag laagdrempelig te maken.
Is je doel om minder op je schermen te zitten? Leg je telefoon in een lade tijdens het werk, neem hem niet mee in de slaapkamer en zet hem op vliegtuigstand. Zet de meldingen uit en verwijder bepaalde apps zoals je mail.
#Successtrategie 2: Afleiding
Niet alleen eliminatie, ook afleiding kan helpen om verleidingen te weerstaan. Bij verleiding geeft je brein bewust of onbewust aandacht aan de stimulus en heeft het invloed op de verlangens van de persoon. Maar als je aandacht ergens anders is, blijkt dat het gemakkelijker is om de verleiding te weerstaan. Sterker nog, je hebt niet eens oog voor de verleiding.
Houd je brein dus bezig als je in een situatie terecht komt waarbij je verlangens zouden kunnen opspelen. Probeer de verleiding niet te onderdrukken want daardoor worden de cravings alleen maar erger. Denk maar eens niet aan het roze olifantje... Waar dacht je aan? Precies, het roze olifantje! Vervang deze liever door een witte ijsbeer.
Om dit aan te tonen, lieten onderzoekers participanten een keuze maken tussen een gezonde en ongezonde snack. Wanneer ze daarnaast uitgedaagd werden door bijvoorbeeld een cijferreeks te onthouden, maakten de participanten keuzes die in 1 lijn lagen met hun doelen. Ook waren hun verlangens naar ongezond eten minder sterk.
#Successtrategie 3: Uitstellen
Van uitstel komt afstel en zo ook voor het toegeven aan verleidingen. Participanten moesten de keuze maken tussen een banaan en chocola tijdens een onderzoek. Er was alleen 1 groot verschil tussen de participanten: een aantal waren van te voren al op de hoogte gebracht dat deze keuze zou komen. Voor anderen kwam het als een verrassing. Wat bleek?
De participanten die zich konden voorbereiden hadden 28% meer kans om een gezonde keuze te maken.
"Do you really think it is weakness that yields to temptation? I tell you that there are terrible temptations which it requires strength, strength and courage to yield to"
- Oscar Wilde
Zelfdiscipline verhogen
Verleidingen weerstaan op basis van discipline als enige strategie is vrij kansloos maar in sommige gevallen zal je wilskracht toch op de proef gesteld worden. Een klassiek voorbeeld is het marshmallow experiment. Kinderen kregen een marshmallow en konden kiezen om hem nu op te eten, of een paar minuten te wachten en er dan 2 te krijgen. Wat bleek? De kinderen die konden wachten, waren in hun latere leven ook succesvoller op verschillende vlakken zoals op het gebied van carrière, mentale en fysieke gezondheid en op sociaal vlak. .
Deze skill vraagt je om een verleiding op korte termijn te weerstaan in de hoop dat er op de lange termijn een grotere beloning op je staat te wachten.
Sommige mensen hebben door middel van training meer zelfcontrole dan anderen. Als je de discipline hebt van een garnaal, maak je dan geen zorgen! Door bepaalde aanpassingen kun je dit bij jezelf oproepen. Onderzoekers gaven participanten de keuze om nu 25 dollar te ontvangen of 45 dollar over 180 dagen. Hoe zorg je ervoor dat je kiest voor de lange termijn beloning? Door jezelf aan je doelen te herinneren en waarom je het doet.
Wil jij voor eens en voor altijd afrekenen met uitstelgedrag en in actie komen? Je wapenen tegen elke verleiding door een ijzersterke mindset te trainen?
Dan is mijn boek echt iets voor jou.